گزارش ها

معرفی پروژه:

پروژه آموزش سواد وحرفه برای ولسوالی فیروز نخچیر ولایت سمنگان به اساس قرداد شماره(83064061) توسط سبسایدی های GTZ که تطبیق آن به موسسه بشردوستی ملی جوان افغانستان(NHJA) سپرده شده است به تاریخ 20/June/2010 درولسوالی فیروز نخچیر آغاز گردید، بعد ازتکمیل پروژه که مدت آن پنج ماه بود، دوباره پیشنهاد تمدید آن به GIZ ارایه گردید، بعد ازوقفه ای سه ماه دوباره این پروژه به مدت چهار ماه طی قرار داد جداگانه(              ) تمدید گردید، دلیل تمدید چهار ماهه آن تکمیل میعاد سواد آموزی درمدت 9 ماه بود، اکنون فعالیت های آن همانند گذشته به پیش برده میشود.

این پروژه به تعداد 80 نفر را که به دلایل مختلف در ولسوالی فیروز نخچیر ازسواد محروم شده اند تحت پوشش قرار داده است، همکاران این پروژه آمریت سواد آموزی ولایت سمنگان، ریاست معارف آن ولایت وریاست امور زنان میباشند که با افتخار در بخش های مختلف ، موسسه بشردوستی ملی جوان افغانستان(NHJA) را یاری رسانیده اند ودرین موقع از ایشان لازم است که سپاس گزاری صورت گیرد.

زنان به دلیل سنت های حاکم، ازجمله  مهمترین قشرمحروم از سواد به شمار میروند که خوشبختانه آگهی های که دربین مردم ایجاد شده است مردم خود علاقه گرفته اند که به زنان حق بدهند تا با سواد شوند، به این اساس بیشترین استفاده کننده گان این پروژه به اساس تقاضای مردم ، زنان انتخاب شده اند.

اهداف پروژه:

·  حمایت 80 تن ازافراد محروم ازسواد درولسوالی فیروزنخچیر ولایت سمنگان که با فرا گیری سواد وحرفه هم درآمد اقتصادی برای فامیل شان خواهند داشت وهم ازنعمت سواد برخوردار خواهند بود.

·  ارتقای ظرفیت وتوانایی های افراد استفاده کننده ازین پروژه، ازنگاه اجتماعی که درکانون واحد تعلیمی گردهم آمده اند وضعیت اجتماعی آنها را ازحالت عرفی به حالت نیمه رسمی تغیر سلوک خواهد داد.

·  ایجاد ظرفیت کار ازطریق آموزش حرفه دربین استفاده کننده گان که تا حال هیچ گونه امید نداشتند که درآینده بتوانند کاربا درآمد داشته باشند، اکثریت استفاده کننده گان آموزش سواد وحرفه را یکجا نهایت مهم دانسته وکار شان را که اگر درآمد هم داشته باشد وسواد نمی داشتند، بازهم ناقص میدانند، ولی با فرا گیری سواد ودرپهلوی آن حرفه، این امید برای شاگردان ایجاد شده که میتوانند ازحرفه ای که آموزش دیده اند با داشتن سواد، بهتر استفاده کنند.

·  بیکاری که یکی از مشکلات عمده واساسی به شمارمیرود وحتی باعث نا امنی های نیز گردیده است، با فراگرفتن حرفه وسواد استفاده کننده گان این پروژه دیگر بیکار نخواهند بود وبا استفاده ازکارهای که انجام میدهند نه تنها خود، بلکه فامیل شان استفاده ای اعظمی را خواهند برد که درواقع کمک خوب برای مشکل بیکاری محسوب می شود.

·  زنان بدبختانه تا حال محکوم به نا توانی بودند، آگهی های نسبی که بین مردم ایجاد شده است، آهسته آهسته این بدگمانی به پایان خود نزدیک میشود، برای همین است که بیشترین استفاده کننده این پروژه را زنان تشکیل میدهد، NHJA به اساس توافق مردم وفیصله شوراهای محلی، زنان را برای استفاده ازین پروژه بیشتر مستحق دانسته، درمدت سپری شده ای پروژه زنان علاقه ای بیشتر نسبت به مردان داشته وپایبندی شان نسبت به استفاده کننده گان مرد بیشتر بوده.

·  صنایع دستی افغانستان یکی ازباکیفیت ترین صنایع در منطقه به شمار میرود که بیشتر در دهات تهیه میگردد، صنعت دست دوزی ازجمله پردرآمد ترین صنعت است که حتی بعضی از دست دوزی های ظریف تا مرز12000 افغانی ارزش کالائی دارد واین کار درمدت 15 روز که روزانه چهار ساعت کار شود ممکن است، با ایجاد یک صنف دست دوزی که 20 تن درآن آموزش می بینند، کتلاک های که برای شان تهیه گردیده است، آنها مطابق کتلاک صنایع دست دوزی را فرا گرفته ودر ارزیابی های که صورت گرفت توانای کار بهتر وبا کیفیت به بازار را پیدا کرده اند.

مقاصد پروژه:

·  به تعداد 80 تن که قبلاً درمدت 5 ماه آموزش هم زمان سواد وحرفه را فراگرفته بودند، اکنون با سپری شدن سه ماه دیگر بعد ازتمدید، توانای های لازم را فراگرفته اند ودست آورد های کارشان نشان میدهد که درحدود 80 درصد استفاده کننده گان ازین پروژه درحرفه های مربوط شان به آن مرحله ای رسیده اند که متکی به خود باشند وخود شان به تنهای کار کنند، استفاده کننده گان نه تنها سواد وحرفه را فراگرفته اند، بلکه بگونه ضمنی ازمسایل مربوط به حقوق بشر، حقوق اطفال، ارزش تعلیم وتربیه برای اطفال، اهمیت نظافت درصحتمندی افرادجامعه، برخورد اجتماعی، ارزش قانون، کمک های اولیه طبی، خطرات ایدز، خطرات ماین وبعضی مسایل دیگر هفته وار به قسم جزوه های کوچک تدریس ودرجریان آموزش سواد بگونه تمثیل نیز اجرا میگردد که NHJA با استفاده ازتجارب قبلی ازسایرپروژه ها بعض مسایل اضافی  ومُمِد را نیز برای شاگردان تدریس نموده است.

·        دربخش حرفه ای دست دوزی استفاده کننده گان که همه آنها زنان اند با استفاده از کتلاک های که دراختیار شان قرار داده شده است، مهارت های لازم را فراگرفته وحتی بدون راهنمایی استاد بخش توان ابتکار وطرح دیزاین های جدید را کسب کرده اند، این حرفه از جمله ای پردرآمد ترین حرفه ها بوده وبازار مناسب در داخل وخارج کشور دارد، درآغاز این حرفه به بی علاقه گی شاگردان مواجه شده بود اما با گذشت دوماه نخست این نگرانی مرفوع شده واستفاده کننده گان علاقه بیشتر کسب کرده اند.

مقاصد ویژه:

 فقر قوی ترین عامل ناامیدی و بدبختی ها درکشور است، با فرا گرفتن حرفه های که درین پروژه درنظر گرفته شده است، استفاده کننده گان این پروژه میتوانند نه تنها برای خود ، بلکه  برای فامیل خویش نان آورباشند که هم منبع امید برای خود وگامی در راستای ترقی وتوسعه نیزمحسوب میشوند. چون هریک از حرفه های که درنظر گرفته شده است، درمحل مارکیت کار یعنی ساحه کارقرار دارد. آنچه که قابل تذکر است اینکه؛ نیاز های مردم قبلاً دربخش خیاطی وپرده دوزی درمرکز ولایت مرفوع میشد، اکنون برای ولسوالی فیروز نخچیر این ظرفیت ایجاد شده که بعد از آموزش این افراد، نیاز های  ساکنان این ولسوالی درنزدیک ترین محل زندگی شان مرفوع گردد.

·  کارمندان اجتماعی NHJA تا حال روابط خویش را بامردم و متنفذین بگونه ای حفظ کرده اند که تمام شورای های محل با پروژه همکار بوده وحتی اجازه خواسته اند که ازصنف ها نظارت کنند، این شورا ها معمولاً هفته دو ویا سه بار به صنف ها میروند وشاگردان را تشویق میکنند تا بیشتر تلاش نمایند که نتایج بازدید شان درکتاب مشاهدات هرصنف موجود است.

·  با وجودی که دربخش سواد  دردو ماه نخست بخش اول پروژه شاگردان مشکلات داشتند، بعد از مشوره با مدیریت سواد آموزی وشریک سازی تجارب با اداره معارف طی طرح پلان جداگانه این مشکل درحدود 80% مرفوع گردیده وشاگردان با تمدید دوره ای چهار ماهه ازنگاه سواد بهتر شده اند.

·  مدیر سواد آموزی ولایت سمنگان، رئیس امور زنان، رئیس اقتصاد وتعداد از هیئت معیتی شان از صنف های سواد وحرفه ای این پروژه بازدید نموده وروند کار پروژه را موفق ارزیابی نموده وطی گزراشی این پروژه ازبهترین پروژه های تطبیق شده درولایت سمنگان عنوان واین گزارش به مقامات بلند رتبه شان نیز ارسال گردیده است.

·  طی بازدید جدا گانه مدیر سواد آموزی ولایت با تعداد دیگر از مسولین معارف روند آموزش سواد وحرفه را نظارت نموده وبا شورا های محل درپیوند به فعالیت های این پروژه نیز صحبت نمودند که مسوولین تمام شورا ها با ابراز رضایت ازکار پروژه عملیات تدارکات ورسیده گی به امور لوجیستکی پروژه را نیز موفقانه داستند.

·  بخش مانیتورینگ دفترمرکزیNHJA  برعلاوه مسئولین دفتر سمنگان ،هرماه یک بار ازتمام صنف ها وازچگونگی فعالیت ها نظارت به عمل آورده وازچگونگی مصارف وروند کاری نیز بررسی می نمایند که با گذشت سه ماه از مرحله دوم تا حال دوبار نظارت صورت گرفته است.

·  یک تیم چهار نفری به شمول دایرکتر عمومی NHJA ، مسول اداری،مسول مالی ومسول بخش نظارت مراکز آموزشی دفتر مرکزی، برای مدت سه روز ازتمام صنف های این ولسوالی دیدن نموده وامور پیش برده شده را درولسوالی فیروز نخچیر درپیوند به پیشرفت دروس وفراگیری حرفه ها، به شمول امور دفتر ساحوی بررسی نموده دستورات لازم را جهت بهبود هر چه بیشتر این برنامه صادر وهمچنان با شورای محلی نیز معلومات وتجارب خویش را شریک ساختند.

دست آورد ها:

·  استفاده کنندگان این پروژه قبلاً چنین فکر مینمودند که از افراد مصرف کننده وباردوش جامعه میباشند، اما با فراگرفتن سواد وحرفه با حمایت GTZ حالا اکثریت قاطع شان میتوانند نان آور فامیل های شان باشند، حرفه خیاطی ازجمله حرفه های است که درولسوالی فیروز نخچیر ولایت سمنگان وجود ندارد وحتی اکثریت لباس های زنانه با دست تهیه میشد، با تطبیق این پروژه آنها قادر اند که هرنوع لباس  را بادیزاین های مختلف برای خود ومشتریان خویش آماده ودرآمد اقتصادی برای فامیل های خویش داشته باشند.

·  دست دوزی که ازجمله صنعت های قدیمی ،مشهور و پردرآمدافغانستان محسوب میشود، کسانی که درین بخش آموزش می بینند، بدون شک هم درزنده نگهداشتن صنعت دستی وهم در رشد اقتصاد فامیل ومحل خویش نقش مهمی را ایفامی نمایند. شاگردان این بخش تا حال آنچه که تهیه نموده اند وبرای بازدید کننده گان تحفه داده اند، امید وار کننده بوده وتوانایی تهیه هرنوع صنایع دست دوزی را با دیزاین های مختلف دارند با استفاده ازکتلاگ های که توسط NHJAدراختیار شان گذاشته شده است به ابتکارات  وموفقیت های مهمی دست یافته وزمینه های فروش این صنعت درمحل شان نیز بگونه مناسب وجود دارد.

·  ازینکه درپایان کار همه شاگردان ابزار کاری(کیت) دربخش حرفه شان را بدست میاورند، بیشتر باعث تشویق شان شده است وبه همین اساس فراورده های کاری شان درصنف ها به نمایش گذاشته، درمرحله اول پنج ماهه تمام مواد مصرفی که دراختیار شاگردان قرار میگرفت با استفاده ای چند مرحله ای غیر قابل استفاده میشد که بعد از تمدید مرحله دوم درمشوره با شورای محل، دست آورد های کاری بخش نجاری ومواد مصرفی یک ماهه شان دریک مکتب نسوان استفاده شد که درواقع پرکتیک ساحوی شاگردان محسوب میشود، چون دربخش نجاری علاوه بر ساختن وتهیه فراورده های نجاری، نصب آن نیز یک نیاز بود که به همین منظور ساحه عام المنفعه انتخاب شد.

·  بعد از دوره ای قبلی پنج ماهه تا حال دو امتحان اخذ گردیده که نتایج بخش حرفه ها کاملاً رضایت بخش بوده ودربخش سواد درمجموع نتایج بهتر را بدست آوردند، صرف یکی ازصنف ها نتایج شان قبل از ارزیابی درنتیجه ای سیلاب ها مفقود شده که آن هم درامتحان دوم نتایج بهتر را داشتند.

·  بخش نظارت مدیریت سواد آموزی مطابق پلان ملی سواد آموزی فورمه های ستندرد را به منظور اخذ امتحان، نتایج، پیشرفت درسی وپلان درسی دراختیارNHJA قرار داده است که مطابق آن عمل میگردد.

·  NHJA با استفاده از امکانات درسی اضافی برای تفهیم درست وبرداشت زود هنگام شاگردان، روند آموزش سواد را آسان ساخته که مواد بکار گرفته شده ازنگاه روانی تاثیر منفی نداشته وحتی سرگرم کننده است.

·  NHJA  درتمام جلسات هماهنگی موسسات(لایف) که ریاست آنرا ریاست معارف ولایت سمنگان وسکرتریت آنرا دفتر ولایتی یونسکو بدوش دارد اشتراک نموده ومطابق فیصله های آن که خلاف قرار داد با GIZ نبوده عمل کرده است.

شاخص دست آوردها:

·        تا حال درحدود 90 فیصد امور کاری به شمول دروس سواد آموزی وحرفه پیشرفته است، که درین مدت اکثراً ابزار ووسایل مورد ضرورت  تریننگ ترمیم اساسی  گردیده است.

·        درین مدت تمام وسایل ازقبیل قرطاسیه باب، مواد سواد آموزی، مواد حرفه به شمول مواد مصرفی ازجمله چوب، سرش، تار، تکه باب وسایر مواد مورد ضرورت مطابق پلا تهیه درپایان هرماه ضروریات ماه بعدی نیزتهیه گردیده است.

·        برای تمام صنوف تسهیلات لازم ازقبیل ترموز برای آب سرد، مواد گرم کن اوتوهای خیاطی، چوکی برای استادان، فرش داخل صنوف، تخت های ماشین، تخت های نجاری، تیزکاری وسایل نجاری طبق پلان به وقت وزمانش تهیه گردیده است.

·        ازتمام صنوف درمورد حاضری شان نظارت صورت گرفته وکسانیکه غیر حاضر بودند، درحاضری درج گردیده اند.

·        برای هرصنف کتاب مشاهدات ترتیب وهر نظارت کننده ای نتیجه ای بازدید خودرا در آن درج نموده است.

·        برای تمام صنوف دربخش سواد آموزی یک ژورنال ترتیب گردیده است که پیشرفت درسها درآن درج میباشد.

مشکلات:

·  کمیابی وسایل مورد ضرورت پروژه درمرکز ولایت سمنگان که اکثراً ازشهر مزار شریف خریداری این وسایل مورد ضرورت صورت میگیرد.

·  حوادث طبیعی یکی ازمشکلات اساسی فرا راه این پروژه بوده که علاوه بر انسداد چندیدن روزه ای راه های مواصلاتی، یکی ازصنف های دست دوزی زنانه را نیز تخریب نموده که تمام کار کرد های شاگردان طعمه ای سیلاب گردید، حاضری یک ماه، ترقی تعلیم، کتاب مشاهدات، تخته، ابزار دست دوزی وغیره نیاز های شان دوباره تامین گردیده وبعد از یک وقفه ای شش روزه این صنف دوباره فعال گردید.

·  ناامنی های روز افزون درمسیر راه مرکز ولایت الی ولسوالی که باید برای هربار رفتن به ولسوالی، با مقامات امنیتی هماهنگی های لازم امنیتی صورت گیرد ، که این پروسه فوق العاده زمان گیر است.

·  تفاهم با شاگردان طبقه اناث به اساس  سنت ها،عرف وعنعنات موجود درمحلات  بدون موجودیت محارم انها مشکل آفرین بوده، لذا برای دیدن صنف های طبقه اناث باید با شورای محل وامام مسجد تفاهم صورت گیرد تا از صنف نظارت بعمل آید که این خود برای استمرار پروسه زمان گیر است.

·  توقع بیش ازحد مردم  به بازدهی ودستآورد پروژه که ظرفیت پروژه تقاضای آنرا نمیکند ولی مردم همه روزه درخواست های زیادی را برای تدویرکورس های مشابه به دفتر ولایتی NHJA پیشکش میکنند، این کار ازیکسو امیدواری مارا به جلب همکاری وتوسعه سواد واموزش های حرفوی بیشتر میسازد ؛ اما عملاً باعث ضیاع وقت کاری پروژه میگردد.

پیشنهادات:

·  بمنظور پائین آوردن حساسیت های فرهنگی وعنعنوی مردم درجهت تدویر صنوف زنانه و رفت وآمدپلان شدهء ناظرین در صنوف زنانه ایجاب مینماید تا در کمیت وکیفیت شوراها به همکاری روحانیون ومتنفذین محلی  توجه صورت گرفته در جریان دوره های اموزشی شاگردان هفته دوروز ورکشاپ های آگاهی های حقوقی ودینی برای اعضای شورا درهمان منطقه دایر وهمکاری وحمایت انها برای تقویت پروگرام های طبقه اناث جلب شود.

·  بمنظور تسریع روند کارعملی سواد آموزی واموزش های حرفوی باید درمصارف دوره های آموزشی نه ماههء کورس ها افزایش بعمل آید وامکانات بیشتری دراین زمینه سرمایه گزاری شود.

·  بمنظور جلب وتوسعه هکاری دائمی روحانیون ومتنفذین محلی درتدویر صنوف وزمینه سازی مداوم از نظارت وتقویت سیستم تعلیمی جهت بدست آوردن نتایج بهتر ایجاب مینماید تا درهنگام آموزش مستفدین،برخی از امامان موثر ومتنفذین قدرتمند محلی از حق الزحمه همکاری مستفید شوند.

·  بمنظور آوردن تغیر مثبت در میتودتدریس ، نهادینه شدن تجارب موثر وتقویت سیستم تعلیمی استادان سوادآموزی ، بهتر است درآغاز واواسط دوره نه ماهه اموزش، ورکشاپ تخصّصی  سه روزه برای ارتقای ظرفیت استادا ارائه شود.

این کار ازیکسوظرفیت دانش استادان را بلند میبرد واز سوی دیگرباانتقال تجارب بین الاستادی ، محبت وصمیمیت میان استادان بوجود میآید.